هنر ایران در روزگار اسلامی

بنام خداوند بخشنده مهربان

سخن نویسنده

پاره‌ای از مطالب این کتاب را در در کلاس‌های درس دانشجویان مؤسسه باستان‌شناسی اسلامی در دانشگاه فؤاد اول تدریس کرده‌ام و برخی دیگر را به مناسبت نمایشگاه‌های هنر ایران که در سال‌های اخیر در لندن، لنینگراد، قاهره و پاریس برپا شد، آماده کرده‌ام. آنگاه برای سروسامان دادن و یک دست کردن آن برخی دیگر را نوشتم به این هدف که کتابی به زبان عربی پدید آید که زیبایی‌های هنر ایرانی و قریحه و ذوق ایرانیان را در معماری، نقاشی و تزیینات و هنرهای زیبا نمایان سازد.

 فکر تألیف این کتاب را همکاران من، اعضای انجمن استادان تصویرگری و در فراز آن‌ها دوست عزیز احمد شفیق زاهر بیگ در ذهن من ایجاد کردند که از آن‌ها بسی سپاس‌گزارم.

 جناب آقای دکتر علی پاشا ابراهیم بر من منت نهاد و پژوهش درباره آثار باستانی و ایرانی را در مجموعه‌ی گران‌بهای خود، برایم آسان کرد و از نظرها و دانش خویش در این زمینه بهره‌مندم ساخت. امیدوارم با تألیف این کتاب در باب هنرهایی که او دوست دارد، اندکی از حقی را که بر گردن من دارد، گذارده باشم.

 خرسند می‌شوم که سپاس خود را از پروفسور ویت، مدیر دارالاثار العربیه به پاس پیش‌گامی آن مؤسسه در نشر این کتاب و نیز ازآن‌رو که مرا در خواندن نمونه‌ها یاری داد و در این کار بیشترین دقت را نمود ابراز دارم.

 بر من است که با سپاس و ستایش از استاد ابراهیم جمعه یاد کنم که نقشه ایران را در اختیارم نهاد و از جناب محمد ندیم افندی ویراستار چاپخانه‌ی دارالکتب به پاس کوشش‌های او و دستیارانش در انتشار این کتاب سپاس‌گزاری کنم.

 زکی محمدحسن

قاهره  30  ژانویه 1940

 فهرست مطالب

 فهرست خاندان‌هایی که بر ایران فرمانروایی کردند

 جایگاه ایران در تاریخ هنر

 سبک‌های ایرانی در هنر اسلامی

 معماری

 هنرهای کتاب پردازی

 نقاشی

 جلدسازی

 قالی‌بافی

 سفال

 پارچه‌بافی

 ساخته‌های فلزی

 شیشه و چوب

 عناصر تزیینی ایرانی در روزگار اسلامی

 تأثیر هنر ایرانی اسلامی بر هنرهای دیگر

 سخن پایان

 فهرست تابلوها

مقاله معماری ایران در دوران اسلامی برگرفته از همین کتاب است.