مساجد اولیه ایران

 بسمه‌تعالی

از ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد

عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد

مسجد نماد پاکی و وحدت است به زبانی دیگر محل سجود و خضوع به درگاه حضرت حق و درواقع عظمتش در معنویت آن است. بدیهی است که مسجد مقدس‌ترین، اجتماعی‌ترین و سرنوشت‌سازترین مکان حضور مسلمانان است. اولین مسجدی که در اسلام بر مبنای ارزش‌های دینی بنا گردید، مسجد قبا بود که پس‌از هجرت حضرت رسول خدا (ص) از مکه در شهر مدینه ساخته شد. از آن تاریخ به‌تدریج احداث مساجد در تمامی کشورهای اسلامی و خارج از شبه‌جزیره نیز رواج پیدا کرد. پس‌از مسجد قبا مسجد بصره و مسجد کوفه است، که اولی در سال چهاردهم و دومی در سال هفدهم هجری در عراق امروزی بنا گردیدند. طبق اسناد تاریخی، مقارن همین سال نخستین مسجد اسلامی در ایران و در شوش پایتخت هخامنشی ساخت شد. این مسجد به دستور ابوموسی اشعری فرماندار بصره احداث شد. نفوذ و گسترش همه‌جانبه‌ی اسلام موجب شد تا شکل، نوع و کارکرد مساجد، تحول و تنوع پیدا کند. به‌طوری‌که معماری و تجلی حقیقت در آن‌ها در ابعاد متنوع و متکثر مساجد سلطانی، اعیانی و مردمی نمود یافت که در جای خود محل بحث ها و پژوهش‌های فراوانی است. اما ازنظر تاریخی، بررسی متون تاریخی و گزارش‌های سیاحان و جغرافی‌نویسان اسلامی یکی از منابع معتبر پژوهش درباره مساجد محسوب می‌شود. کتاب حاضر یکی از کلیدی‌ترین کتاب‌ها درباره‌ی شکل، ساختار و تحول مساجد اسلام ایران در قرون اولیه تا دوره‌ی سلجوقی است. محقق این کتاب با ظرافت و دقت فراوان توانسته است با آگاهی از کلیه منابع و مآخذ معتبر، مجموعه پژوهشی، علمی، دقیق و وزینی را در اختیار مخاطبان قرار دهد.این کتاب توسط مترجم برجسته و پیش‌کسوت میراث فرهنگی کشور- جناب آقای فرامرز نجد سمیعی- ترجمه شده‌است. ایشان با تسلط همه‌جانبه‌ای که به زبان آلمانی و دانش باستان‌شناسی دارند، موفق شده اند برگردان دقیق، صحیح، روان و کم‌نظیری را عرضه نمایند.

وب سایت انتشارات پازینه:

http://www.pazinehpress.ir