معراج نگاری

این کتاب درباره جنبه‌های تصویرسازی حضرت محمد (ص) در دوره‌های مختلف تاریخ نقاشی ایران از کهن‌ترین روزگار تا خیالی نگاری عصر قاجار، نوشته‌شده است. در این جستجو، سیر روند چند صد ساله پیکر نگاری حضرت محمد (ص) و حدیث معراج ایشان با استناد به اخبار و نوشته‌های منابع تاریخی در خلال دیوان‌های شعری، متون دینی و تاریخی کتاب‌های خطی و مصور تا گرایش‌های مختلف هنرهای مردمی مورد بحث و مطالعه قرار گرفته است.

ازاین‌رو بررسی ارتباط میان هنر و ادبیات، رابطه متقابل دین و دولت، افکار و اندیشه‌های صوفیانه، کلام قرآن و تعالیم اسلامی در توضیح فرایند شکل‌گیری تصاویر حاضر در یک روال تاریخی در چهارچوب سبک سنتی و آیینی اهمیت ویژه دارد و لازم و ملزوم یکدیگر است.

در راستای پژوهش‌های نسخه نگاری در ایران دوره اسلامی، بی‌گمان نسخه‌های ادبی، دینی و مستندات تاریخی از رویدادهای زندگی حضرت محمد (ص) و طرح اندازی بخش‌های برگزیده از معجزات زندگی ایشان، چون حدیث معراج ، بنیانی محکم دارد.

موضوع معراج عارفانه حضرت محمد (ص) از ستایش برانگیزترین تصاویری است که با توجه به گوناگونی سبک‌های نقاشی ایران و همگام با باورهای دینی مسلمانان اهل تشیع و تسنن، در تمام ادوار هنری، پیوسته مورد توجه بوده و تجسم یافته است، دراین‌باره مجالس بی‌شماری از معراج نگاری نسخ خطی دیوان شعرا به‌دست‌آمده که در قلمرو وسیع مکاتب نقاشی ایران و در ادوار مختلف تاریخی وجهه‌ای مشخص از هنر دینی به شمار می‌آید.